Alkoholizm (inaczej choroba alkoholowa, uzależnienie od alkoholu lub toksykomania alkoholowa) – to przewlekłe zaburzenie polegające na utracie przez chorego kontroli nad ilością spożywanego alkoholu. Istotą tej choroby jest psychiczne i fizyczne uzależnienie od środka narkotycznego, jakim jest alkohol. Chory przyjmuje go w zbyt dużych i zbyt częstych dawkach, by wywołać określone reakcje biologiczne i psychologiczne. Mechanizm, który powoduje uzależnienie, nie jest do końca poznany. Do charakterystycznych objawów mogących świadczyć o alkoholizmie, należą: odczuwanie głodu alkoholowego (silna potrzeba spożycia alkoholu), wzrost tolerancji na alkohol i brak kontroli nad jego wypitą ilością oraz tzw. objawy abstynencyjne (m.in. drżenie mięśni, nadciśnienie, nudności, bezsenność, drażliwy nastrój, niepokój) występujące w przypadku odstawienie alkoholu. Wśród lekarzy przeważa pogląd, że alkoholizm jest chorobą nieuleczalną. Możliwe jest natomiast jej zatrzymanie poprzez abstynencję i odpowiednią terapię, obejmującą zarówno sferę fizjologiczną, jak i psychologiczną.